Kadıköy Gezi Rehberi.
Kadıköy Gezi
Rehberi.
Kadıköy,
İstanbul'un Anadolu Yakası'nda yer alan ilçelerinden birisidir. Kocaeli
Yarımadası'nın güneybatı kesiminde bulunan Kadıköy, batı ve güneyde Marmara
Denizi, kuzeybatıda Üsküdar, kuzeydoğuda Ataşehir ve doğuda Maltepe ilçeleriyle
çevrilidir.
Marmara
sahilleri boyunca Haydarpaşa'dan Bostancı'ya dek kuzeybatı-güneydoğu
doğrultusunda oldukça uzun bir sahil şeridine (yaklaşık 21 km) sahip olan
Kadıköy'de kıyı şeridi ve buna paralel uzanan ana ulaşım güzergahları yerleşme
yapısını belirlerken, daha geride yer alan D-100 Karayolu ilçenin kuzey
sınırını oluşturur.
Kadıköy’ün
Tarihi
Kadıköy’ün
kuruluşu, Bizans’ın kuruluşundan 17 yıl kadar öncedir. Kuruluş tarihi olarak
M.Ö 675 yılı kabul edilir. Fikirtepe’den sonraki ilk yerleşme Halkedon (Moda
Burnu ile Yoğurtçu arasında kalan yer) olmuştur. Günümüze bu şehirden maalesef
kalıntılar ulaşmamıştır.
Kadı Hızır
Bey’in bugünkü Osmanağa Camii’nin bulunduğu yere yaptırdığı cami, Osmanlı’nın
buradaki ilk önemli yapısı olmuştur. Kadıköy’ün asıl gelişmesi ise Selimiye
Kışlası, Haydarpaşa Askeri Hastanesi gibi yapıların inşasından sonra
başlamıştır. Özellikle 1857’de başlayan düzenli vapur seferleri Kadıköy’ü
yerleşim için tercih edilir bir konuma taşımıştır. Kadıköy, 1869 yılında
Üsküdar Sancağı’na bağlanmıştır.
Uzun süre
Üsküdar’a bağlı kalan Kadıköy ancak 1930 yılında ilçe olabilmiştir.. Yaygın
olan etkinliği ticarettir. Ticaretin yoğun olduğu bölgeleri ise Kadıköy
Çarşısı, Altıyol, Bahariye ve Bağdat Caddesi olarak sıralanmaktadır.
Kayışdağı’ndan
çıkıp Kalamış Koyu’na dökülen Kurbağalıdere’nin etrafında milattan 1500 – 3000
yıl önce insanların yaşadığına dair izler bulunmuştur fakat bugüne kadar o
bölgede ciddi bir inceleme yapılmamıştır. Fikirtepe dolayında arkeolojik
araştırma yapılmış fakat sonuçlar pek tatminkâr olmamıştır. 1942 – 1952 yılları
arasında Söğütlüçeşme Caddesi ve Gazhane’de yapılan kazılarda bronz çağına ait
eserler de bulunmuştur. Fikirtepe dolaylarında bulunan eserler arasında çekiç
olarak kullanılan taşlar, inci taneleri, firuze taşı, tunçtan yapılmış ok ucu,
balık iğnesi ve farklı çeşit iğnelerdir.
Moda
Burnu’nda ise topraktan yapılmış kandiller, üzerinde boyalı nakışları olan
vazolar, öküz heykeli, sakallı erkek başı, kalkedon kitabesinin olduğu tunç bir
levha bulunmuştur. Kadıköy’de bulunan eserlerin benzerleri eski Trova şehri
olan Hisarlık bölgesinde de görülmüş bundan dolayı da Kadıköy ile Trova
arasında kültür ve ticaret bakımından yakınlık olduğu fikri doğmuştur. Tarım
araç ve gereçlerine az rastlanması halkın hayvancılık ve balıkçılıkla
geçindiğini düşündürtmüştür.
Fikirtepe’de
bulunan çanak çömleklerin benzerlerine Eskişehir Ovası’nda yapılan kazılarda da
rastlanmıştır. Bu yüzden Fikirtepe halkının Orta Anadolu kökenli olduğu tahmin
edilmektedir.
Kadıköy’de
Yaşamış Tarihi Şahıslar
446 yılında
II. Teheodes Kadıköy’de ikamet etmiştir. II. Konstantin Dönemi’nde Kadıköy’de
yapılan sarayın güzelliğinden Villehardouin uzun uzun bahseder. Yeri tam olarak
bilinmemekle beraber Yeldeğirmeni sırtlarında olduğu tahmin edilmektedir. Zira
burada yapılan apartmanların temel kazılarında çok kalın duvar kalıntılarına
rastlanmamıştır.
Eflatun’un
öğrencilerinden Ksemokrates Kadıköy’de doğmuştur. O zamanlar Kadıköy kalabalık
olmasa da boğazları ve Anadolu yakasını içine alan bir hükümet merkeziydi.
Bizans
İmparatoru Jüstinyanüs ve eşi Theodora Fenerbahçe’de yaptırdıkları sarayda
yılın önemli bölümünü geçirirlerdi.
Bizans’tan
sonra Osmanlı padişahı Kanuni Sultan Süleyman ve bazı padişahlar
Fenerbahçe’deki Şadırvan Köşkü’nde yaz mevsimlerinde oturmuşlardı. Kadıköy’ün
önemli tarihi dışında Kadıköy’e şarkılarında yer veren sanatçılar da olmuştur.
Kadıköyde Kültür.
Kadıköy'deki
sinema ve tiyatroların bir kısmı, 1992 yılında yaya yolu haline getirilen
Bahariye Caddesi'ndedir. Süreyya Operası, Reks Sineması, Barış Manço Kültür
Merkezi, Caddebostan Kültür Merkezi, Haldun Taner Sahnesi, Halis Kurtça Kültür
Merkezi, Müjdat Gezen Sanat Merkezi, Çağdaş Sahne, Enver Demirkan Tiyatrosu,
Bostancı Gösteri Merkezi başlıca gösteri ve performans alanlarından
bazılarıdır. 1970'li yıllara kadar muhteşem binası ayakta duran Opera Sinema ve
tiyatro salonu şimdilerda pasaj halindedir. İlçede 20'ye yakın sinema salonu
vardır. 2005'te şair Sunay Akın tarafından kurulan İstanbul Oyuncak Müzesi
Göztepe'dedir.
Kadıköy'ün
sembollerinden biri sayılan Kadıköy Boğa Heykeli ilçeye 1969 yılında taşınmış,
şu anda bulunduğu Altıyol'a ise 1990'larda nakledilmiştir.